Przejdź do treści

Sygnaliści – na co może się poskarżyć sygnalista? (przykłady)

Zdaniem ustawodawcy unijnego, możliwość zgłaszania nieprawidłowości to coraz ważniejszy element budowania uczciwej i transparentnej kultury organizacyjnej. Dlatego dyrektywa unijna z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii oraz polska ustawa o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa daje sygnalistom szereg narzędzi do walki z nieprawidłowościami, a na pracodawców nakłada obowiązki związane z ochroną osób zgłaszających naruszenia. Co może zgłosić sygnalista?

Zakresem dyrektywy objęte są zgłoszenia dotyczące:

  • naruszeń przepisów w następujących dziedzinach (wymienionych szczegółowo w części I załącznika):
    • zamówienia publiczne
    • usługi, produkty i rynki finansowe; zapobieganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu
    • bezpieczeństwo produktów i ich zgodność z wymogami
    • bezpieczeństwo transportu w sektorze kolejowym, drogowym, morskim i żeglugi śródlądowej
    • ochrona środowiska, począwszy od gospodarowania odpadami aż po chemikalia
    • ochrona radiologiczna i bezpieczeństwo jądrowe
    • bezpieczeństwo żywności i pasz, zdrowie i dobrostan zwierząt
    • zdrowie publiczne, w tym prawa pacjentów i kontrola wyrobów tytoniowych
    • ochrona konsumentów
    • ochrona prywatności i danych osobowych, bezpieczeństwo sieci i systemów informacyjnych;
  • naruszeń mających wpływ na interesy finansowe UE;
  • naruszeń dotyczących rynku wewnętrznego, w tym naruszeń unijnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz naruszeń krajowych przepisów dotyczących podatku od osób prawnych.

Czego mogą dotyczyć zgłoszenia sygnalistów? – Przykłady

Korupcja:

  • Wręczanie lub przyjmowanie łapówek: Sygnalista może zgłosić sytuację, w której ktoś wręcza lub przyjmuje łapówkę w celu załatwienia określonej sprawy. Może to dotyczyć zarówno osób prywatnych, jak i urzędników państwowych.
  • Pośrednictwo w korupcji: Sygnalista może zgłosić pośrednictwo w korupcji, czyli działanie na rzecz wręczenia lub przyjęcia łapówki.
  • Nadużywanie władzy dla osiągnięcia korzyści osobistych: Sygnalista może zgłosić sytuację, w której ktoś wykorzystuje swoje stanowisko do osiągnięcia korzyści osobistych, np. poprzez przyznawanie kontraktów firmom powiązanym rodzinnie.
  • Nepotyzm: Sygnalista może zgłosić sytuację, w której ktoś faworyzuje członków swojej rodziny w kwestiach zatrudnienia, awansów lub przyznawania benefitów.

Nadużycia władzy:

  • Mobbing: Sygnalista może zgłosić mobbing, czyli uporczywe i długotrwałe nękanie pracownika, które ma na celu jego poniżenie lub zmuszenie do rezygnacji z pracy.
  • Dyskryminacja: Sygnalista może zgłosić dyskryminację ze względu na płeć, rasę, narodowość, religię, niepełnosprawność lub inne kryteria.
  • Molestowanie seksualne: Sygnalista może zgłosić molestowanie seksualne, czyli niepożądane zachowania o charakterze seksualnym, które naruszają godność osobistą pracownika.
  • Bezprawne zwolnienie: Sygnalista może zgłosić bezprawne zwolnienie, czyli zwolnienie bez uzasadnionej przyczyny lub z naruszeniem procedur.
  • Nieuzasadnione obniżenie wynagrodzenia: Sygnalista może zgłosić nieuzasadnione obniżenie wynagrodzenia, czyli obniżenie wynagrodzenia bez uzasadnionej przyczyny.

Naruszenia przepisów BHP:

  • Brak odpowiedniego wyposażenia ochronnego: Sygnalista może zgłosić brak odpowiedniego wyposażenia ochronnego, np. kasków, okularów ochronnych lub rękawic, niezbędnego do bezpiecznej pracy.
  • Niesprawne maszyny i urządzenia: Sygnalista może zgłosić niesprawne maszyny i urządzenia, które stwarzają zagrożenie dla bezpieczeństwa pracowników.
  • Brak szkoleń BHP: Sygnalista może zgłosić brak szkoleń BHP, które są niezbędne do bezpiecznej pracy.
  • Niewłaściwe warunki pracy: Sygnalista może zgłosić niewłaściwe warunki pracy, np. nadmierny hałas, złe oświetlenie lub niewłaściwą temperaturę.

Naruszenia ochrony środowiska:

  • Nielegalne składowanie odpadów: Sygnalista może zgłosić nielegalne składowanie odpadów, które zanieczyszcza środowisko i stwarza zagrożenie dla zdrowia ludzi.
  • Zanieczyszczenie powietrza, wody lub gleby: Sygnalista może zgłosić zanieczyszczenie powietrza, wody lub gleby, które powoduje degradację środowiska naturalnego.
  • Niespełnianie norm emisyjnych: Sygnalista może zgłosić niespełnianie norm emisyjnych przez zakłady przemysłowe, co powoduje zanieczyszczenie powietrza.
  • Niewłaściwe gospodarowanie odpadami: Sygnalista może zgłosić niewłaściwe gospodarowanie odpadami, np. brak segregacji lub spalanie odpadów w sposób niekontrolowany.

Nieprawidłowości w zamówieniach publicznych:

  • Zmowa przetargowa: Sygnalista może zgłosić zmowę przetargową, czyli porozumienie firm w celu sztucznego zawyżenia cen lub podziału zamówienia między sobą.
  • Faworyzowanie jednego z oferentów: Sygnalista może zgłosić sytuację, w której zamawiający faworyzuje jednego z oferentów w postępowaniu przetargowym.
  • Korupcja przy udzielaniu zamówienia: Sygnalista może zgłosić korupcję przy udzielaniu zamówienia publicznego, np. wręczanie łapówek w zamian za przyznanie kontraktu.

Inne:

  • Fałszowanie dokumentów: Sygnalista może zgłosić fałszowanie dokumentów, np. faktur, umów lub świadectw pracy.
  • Defraudacja: Sygnalista może zgłosić defraudację, czyli przywłaszczenie чужого mienia.
  • Pranie pieniędzy: Sygnalista może zgłosić pranie pieniędzy, czyli legalizowanie nielegalnie uzyskanych dochodów.
  • Handel ludźmi: Sygnalista może zgłosić handel ludźmi, czyli wykorzystywanie ludzi do pracy lub innych celów wbrew ich woli.
  • Przestępstwa przeciwko mieniu: Sygnalista może zgłosić przestępstwa przeciwko mieniu, np. kradzież, włamanie lub rozbój.

Ważne jest aby zgłoszenie było rzetelne i oparte na faktach. Sygnalista nie powinien zgłaszać nieprawidłowości, jeśli nie ma pewności co do ich zaistnienia.

Jeśli masz pytania dotyczące dyrektywy o sygnalistach lub chcesz zgłosić naruszenie, skontaktuj się z naszą kancelarią. Radca prawny Emilia Więsław pomaga wdrażać przepisy o sygnalistach i RODO. Chcesz dowiedzieć się więcej? Możesz zapoznać się z tekstem dyrektywy na oficjalnej stronie unijnej:

kontakt z kancelarią:

tel. 516215967

mail: biuro@kancelariaew.pl

ul. Sienkiewicza 3 lok. 7/4, 15-432 Białystok (II piętro -wejście od ul. Sienkiewicza)

Obserwuj w mediach społecznościowych